Lê Hồng Sơn (
1899 -
1933) là nhà cách mạng chống Pháp, người hỗ trợ cho
Phạm Hồng Thái trong kế hoạch mưu sát toàn quyền Đông dương Merlin.Lê Hồng Sơn tên thật
Lê Văn Phan, còn có các bí danh:
Lê Hưng Quốc,
Võ Hồng Anh,
Lê Tản Anh. Quê ông ở làng Xuân Hồ, tổng Xuân Liễu, huyện
Nam Đàn, tỉnh
Nghệ An.Năm
1920, ông tham gia vào
Việt Nam Quang phục Hội và được
Phan Bội Châu cử sang
Nhật gặp Kỳ Ngoại Hầu
Cường Để. Năm
1923 Lê Hồng Sơn cùng với một số đồng chí như
Phạm Hồng Thái,
Hồ Tùng Mậu,
Lê Hồng Phong,
Lâm Đức Thụ... thành lập
Tâm Tâm Xã. Năm
1924, ông là người hỗ trợ cho
Phạm Hồng Thái ám sát toàn quyền Pháp Merlin ở khách sạn Victoria, Sa Diện,
Quảng Châu, nhưng mưu sát không thành. Năm
1925, Lê Hồng Sơn tham gia
Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội (Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên) và trở thành một cánh tay đắc lực của
Nguyễn Ái Quốc. Năm
1926, Lê Hồng Sơn gia nhập
Đảng Cộng sản Trung Quốc. Tháng 4 năm
1927, ông bị chính quyền
Tưởng Giới Thạch bắt, nhưng nhờ có sự can thiệp của
Hồ Học Lãm, đang làm tham tán trong Bộ chỉ huy quân đội Quốc dân Đảng ở
Vân Nam, ông được trả tự do. Năm
1929, Lê Hồng Sơn là người giữ một vai trò quyết định trong việc thành lập An Nam Cộng sản Đảng. Ông cùng với
Hồ Tùng Mậu góp phần tích cực trong việc hợp nhất các tổ chức cộng sản Việt Nam để thành lập
Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày
3 tháng 2 năm
1930 tại Cửu Long (
Hương Cảng). Ngày
26 tháng 9 năm
1932 ông bị mật thám Pháp bắt ở
Thượng Hải giải về Việt Nam giam ở nhà lao
Vinh, sau đó đem ra xét xử và bị thực dân Pháp kết án tử hình. Ngày
19 tháng 2 năm
1933, Lê Hồng Sơn bị hành quyết ngay tại làng Xuân Hồ quê hương ông.